İlaç Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?

İlaç Zehirlenmesi Nedir?

İnsan vücudunun ilaçlar yolu ile zehirlenmesine ilaç zehirlenmesi denmektedir. İlaç zehirlenmelerinin en büyük nedeni ilaçların yanlış ve yüksek dozlarda alınmasıdır. Diğer önemli nedeni ise uyumsuz olan bir kaç ilacın aynı anda alınması kaynaklıdır. Tarihi geçmiş ilaç içimleri de zehirlenmeye neden olan diğer faktörlerdendir. İlaç zehirlenmesine en çok ağrı kesiciler, antibiyotikler, grip ve tansiyon ilaçları neden olmaktadır. Ülkemizde ilaç zehirlenmesi, zehirlenmeler arasında birinci sırayı almaktadır. İlaç zehirlenmesi belirtileri arasında en çok kusma, mide bulantısı ve baş dönmesi görülür. İlaç zehirlenmesi kaç saatte belli olur?
İlaç zehirlenmelerinin yaklaşık % 40 kadarı yanlışlıkla içilen ilaçlardan kaynaklanıyor.
İlaç zehirlenmesi en çok 9 yaş altı çocuklarda görülüyor.
Yaşlılar, görme bozukluğu yaşayanlar, unutkan ve bunama şikayeti olanlarda daha çok görülmektedir.
Günümüzde en çok görülen zehirlenme çeşitlerinden olan ilaç zehirlenmesi bir sindirim sistemi zehirlenmesidir. Son kullanma tarifi geçmiş ilaçlar, birbiri ile uyumsuz ilaçların aynı anda alınması, yüksek doz ilaç içilmesi, hasta üzerinde ilacın yan etkilerinin oluşması, kimyasal maddelerin kişiyi zehirlemesi nedeni ile ortaya çıkmaktadır. İlacın içeriğine göre kişinin önce midesinde tepkimeye uğrar ve sonrasında kan dolaşımı yolu ile de diğer organlara zarar verebilir. Bu zehirlenmeden önce mide sonrasında da böbrekler vücutta en çok zararı gören organlardır. İlaç zehirlenmesi belirtileri görüldüğü anda kişi kendini kusturmalıdır. Kullandığı ilacı da yanına alarak en yakın sağlık kuruluşuna gitmeli yada 112 acil servisi arayarak yardım istemelidir.

İlaç Zehirlenmesi Belirtileri

İlaç zehirlenmesi belirtileri kişinin yaşına göre, ilacın türüne göre, ilacın etkisine göre ve kişinin biyolojik yapısına göre farklılıklar gösterebilir. İlaç zehirlenmesi yaşayan hastalarda en çok uyuma isteği, mide bulantısı, kusma, sersemlik, koma hali, bilinç kaybı, nabzın hızlı atması, solunumun hızlanması, şok geçirme ve kaslarda kasılmalar şeklinde şikayetler görülebilir.

İlaç Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?

İlaç zehirlenmesi belirtileri ilaç içildikten çok kısa bir süre sonra kendini belli eder. Yarım saatle 1 saat arasında bazı ilaç zehirlenmelerinde belirtiler görülmeye başlar. İlk belirtiler bu dönemde görülmeye başladığında hemen ilaç kusturulmaya çalışılmalıdır. İlaç mideden atılarak zehir kana karışmadan çıkartılmalıdır. İlk 4 saat geçtikten sonra kusturmaya çalışmanın bir anlamı yoktur. Çünkü ilaç bağırsaklara geçmiştir. Bu sürede müshil kullanılarak bağırsaklardan atılmaya çalışılması çok daha faydalı olur. Mide yıkama işlemi de ilaç mide de iken yapılır.
İlaç mideden bağırsağa geçtikten kana karıştıktan sonrada belirtiler göstermeye başlayabilir. Koma hali, bayılma, kalp atışının hızlanması, sersemlik, uyuklama, bilinç kaybı gibi belirtiler ilacın kana karışması sonrasında kendini gösterir.
İshal bağırsaklardan ilacın atılmasını sağlayabilir. Bazı ilaçların etkisi çok daha uzun süre sonra çıkabilir. İlk 12-24 saat sonrasında da etkisini gösteren ilaç zehirlenmeleri de olabilir.

İlaç Zehirlenmesinde Ne Yapılmalı?

İlk yardım için hasta kullandığı ilaç kutusu ile hemen hastaneye götürülmelidir. İlaç zehirlenmelerinde her an her şey yaşanabilir. İlaç zehirlenmesini fark eden ve ilk müdahaleyi yapan kişinin hal ve hareketleri çok önemlidir. Sakinliğini korumalı ve bilinçli olmalıdır. Soğukkanlı davranarak öncelikle hastaya müdahale yapılmalıdır. Aile fertlerinden yardım istenerek ambulans çağrılmalıdır.

Hasta Bayılmışsa
Zehirlenen kişi eğer bayılmış ve koma halinde ise hemen yere uzatılmalı nefes alması için baş geri doğru çekilmelidir. Ağız açılıp dil çekilerek düz olması sağlanmalıdır. Bu nefes almasını kolaylaştıracaktır. Hastanın takma dişleri varsa hemen çıkarılmalıdır. Hastanın hemen midesi yıkanmalı ilaç çıkartılmalıdır.  Hemen 112 aranarak ambulans istenmelidir. Çevredeki ilaç kutuları toplanmalı ve hastanın hangi ilaçtan zehirlendiği bulunmalıdır. Hasta en yakın hastaneye götürülmelidir. Ambulans gelene kadar eğer hasta kusuyor ise ilaç parçaları olup olmadığına bakılmalıdır. Hastanın mümkün ise nabzı ve tansiyonu ölçülmelidir. Tansiyonu düşük olan hastanın bacakları yukarı kaldırılmalıdır. Hasta üşüyor yada vücudu soğuk ise hasta battaniye ile örtülerek ısıtılmaya çalışılmalıdır.

Hasta Konuşabiliyor ve Hareket Edebiliyorsa
Hasta hemen kusturulmaya çalışılmalıdır. Tuzlu su içirilmesi kusmasını sağlayacaktır. Eğer ilaç içeli 4 saatlik bir süre geçmiş ise kusturmaya çalışmanın bir anlamı yoktur. İlaç bağırsaklara çoktan geçmiş demektir. Bundan dolayı ilacın bağırsaklardan çok daha çabuk atılması için müshil benzeri dışkılamayı kolaylaştıracak maddeler verilmesi gereklidir.
Hasta temiz havaya çıkarılır. Bol kıyafetler giydirilmesi etkili olur. Hasta da bilinç kaybı, koma hali, bayılma, sersemlik, uyuklama gibi belirtileri olur ise hemen acil hastaneye götürülmelidir.

İlaç Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?

İlaç zehirlenmesi yaşayan kişilere bol su içirilip mutlaka kusturulmalıdır. Hasta sağ elinin işaret parmağını boğazına doğru itip kusmalıdır. Tuzlu su da kusmayı kolaylaştırabilir.
Hastanın bilinci yerinde değil ise hemen doktora götürülmelidir. 
İlaç zehirlenmesi yaşayan kişinin bilinci yerinde ise ayran, süt yada yoğurt verilebilir. Ayran, yoğurt ve süt midedeki maddenin emilimini arttırmak için faydalıdır. İlaç zehirlenmesinde yapılması gereken ilk yardım mutlaka hastanın kusmasını sağlamaktadır. Kusma işleminden sonra ayran, süt yada yoğurt yedirilebilir.
Hasta açık havaya çıkarılır ve derin nefes alması sağlanır.
İlaç zehirlenmeleri evlerde en çok çocuklar tarafından yaşanmaktadır. Bu nedenle evde işe yaramayan ilaçlar kaldırılmalıdır. İlaçları çocukların ulaşabileceği yerlerde bulundurmamalıdır.
Son kullanma tarihi geçen ilaçlar mutlaka atılmalı ve kullanılmamalıdır.
Doktor reçete etmedikçe ilaç alınmamalıdır. Bir kaç ilaç aynı anda içilmemelidir.

Gıda zehirlenmesi belirtileri ve yapılması gerekenler konulu makalemiz gıda zehirlenmelerini çok ayrıntılı anlatmıştır.