Ağız Yarası (Aft) Neden Olur? Tedavisi Nedir?
Ağız Yarası (Aft) Neden Olur? Tedavisi Nedir?
Ağız içerisinde oluşan ağrılı yaralara aft adı verilmektedir. Ağız yaraları dilde, yanaklarda ve diş etlerinde çıkar ve ağrılı olurlar. İnsanın yeme, içme ve konuşmasını bile etkileyen ağız yarası neden olur tedavisi nedir?İnsanın yaşan kalitesini olumsuz etkileyen ağız yaraları oval yada yuvarlak, beyaz renkte olup oral ülser olarak adlandırılırlar. Ağız yaralarının pek çoğunun nedeni bilinmemekle birlikte genetik özellikler, sistematik yani tüm vücudu etkileyen hastalıklar, ağız içerisinde bir sorundan kaynaklı problemler, yiyecek ve içecekler, ilaç alerjisi, diş ve diş eti problemleri, ağız içi mukozasının bütünlüğünün bozulması gibi pek çok sebep ağız yarasına neden olabilmektedir.
Genelde kadınlarda görülen ağız yaraları, çocukluktan itibaren her yaşta insanda görülmektedir. Bu hastalık bulaşıcı bir hastalık değildir. Başladıktan sonra bir hafta 15 gün içerisinde geçmektedir.
Ağız Yarası Nedenleri Nelerdir?
Ağız yaraları 2 hafta içerisinden kendiliğinden geçen rahatsızlıklardır. Bu yaralar olduğunda ağız temizliğine dikkat etmek gereklidir. Ağız ülserleri 3'e ayrılmaktadır. Herpetiform Ülserasyon denen dudak uçukları, 2 ila 8 mm çağındaki bu yara türü genelde iki hafta içerisinde geçen küçük ülserler, bazen iyileşme süresi 3 haftayı bulan daha derin olan büyük ülserlerdir.Virüs İltihapları
Ağız yaraları genellikle virüsler nedeni ile çıkmaktadır. Ağız yaralarına neden olan bir çok virüs bulunmaktadır. En bilinen örneği herpes simplex virüsüdür ve bu virüs dudak uçuklarına ve damak yaralarına neden olmaktadır. Ağız yarasına neden olan bu virüs çok sık tekrar eder bazen bazı hastalarda hiç geçmez. Bu virüs bilinenin aksine bulaşıcı bir virüs değildir. Bir diğer virüste su çiçeği ve zona hastalığına neden olan varicella-zoster virüsüdür. Vücutta hastalıklar sonrasında kalan ve yerleşen virüsler zaman zaman ağız yarasına neden olarak kendilerini göstermektedir.
Bakteriler
Sağlıklı bir ağızda yararlı bir çok bakteri bulunmaktadır. Ağız içerisinde doğal bakteri sayısı artığında da ağız içerisinde yara oluşmaktadır. Bel soğuklaması diye bilinen frengi bakterisi ağza bulaşır ise ağız içerisinde kırmızı, ağrısız pamukçuklara neden olur. Frengi yüksek derecede bulaşıcı bir hastalık olup damakta derin boşluklu yaralar oluşturabilir. Candida albican isimli mayanın çoğalması da ağız ülserlerine neden olmaktadır. Bakteriden kaynaklanan ağız yaraları diş ve diş eti iltihaplanmalarında oldukça fazla yaşanmaktadır. Bu iltihaplar ağzı yolu ile vücudun her yerinde selülit denen yaralara aynı zamanda da ağızda aftlara neden olurlar.
Bazı Hastalıklar
Bazı hastalıkların belirtisi olarak ağız yarası görülmektedir. Ağız yarası bir hastalık değil bazen başka bir hastalığın habercisi niteliğinde olmaktadır.
Bazı hastalıklar diyabetten, çölyak ve alzheimere pek çok hastalığın ağız içerisinde yaralara ve renk değişikliklerine neden olduğu gözlenmiştir. Hastalıklar kendilerini ağız içinde bir çok belirti vererek göstermektedir. Ağız içerisinde diş etindeki iltihap diyabeti, diş etlerindeki kanayan ve iyileşmeyen yaralar kanseri, ağız içindeki tümör ve enfeksiyonlar tiroidi, diş eti büyümesi lösemiyi, diş etindeki aşınma reflü ve anoreksiyayı, diş etlerindeki aftlar behçet hastalığını, yanak ve dildeki kızarıklıklar MS hastalığının belirtileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ağız içerisinde geçmeyen yaralar kalp hastalığının da belirtisi olarak karşımıza çıkabilir. Eğer geçmek bilmeyen ağız yaralarınız var ise yada sık sık tekrarlıyor ise mutlaka ağız yarası neden olur tedavisi nedir çok iyi araştırılarak tespit edilmelidir.
Ateşli hastalık geçirenlerde de ateşlenme ile birlikte ağız içerisinde yaralar çok sıklıkla çıkmaktadır. Bu hastalıktan dolayı olmakta ve hastalığın geçmesi ile birlikte geçmektedir.
Vitamin Eksikliği
B12 vitamini ve demir esikliği, zayıflayan bağışıklık sistemi de ağız yarasına neden olan bir diğer faktördür. Vitaminsiz kalan vücutta özellikle demir ve B12 vitamini eksikliği olan durumlarda ağız yaralarının sık çıktığı gözlenmektedir.
Tütün
Sigara ve tütün kullanımı toksin ve kanserojenler içerir. Ağzın kurumasına neden olan tütün tükürüğü etkisizleştirmektedir. Ağzın normal sıcaklığını artırır, asitik dengesini bozar, iltihaplara karşı savunmasız bırakarak ağız içerisinde yaralar çıkmasına neden olur. Ayrıca sigarayı bırakma döneminde vücudun iyileşme dönemindir ve bu dönemde çok sık ağız yaraları olmaktadır.
Bazı İlaçlar
Bazı ilaçların içerisinde bulunan altın ağız yaralarına neden olmaktadır. Özellikle kanser ilaçları yan etki olarak ağız yarası oluşturmaktadır. Kanser ilaçlarının yanında romatizma gibi bazı ilaçların yan etkisi de olmaktadır. Özellikle antibiyotik ilaçlarının bazıları yan etki olarak ağız içerisinde yara oluşturmaktadır.
Kanser Ve Radyasyon Tedavisi
Radyasyon tedavisinde kullanılan X ray ışınları ağız ülserleri yapmaktadır. Ağız ülserleri genelde her türlü kanser tedavisi gören kişide görülür. Kanser ilaçları alındığında bağışıklık sistemi zayıfladığı için aynı zamanda da ilaçların yan etkileri arasında ağız ülserleri olduğu için çok sık görülmektedir.
Ağız kanserinde bu tür yaraların çıkması çok normaldir. Bunun kanser mi yara mı olduğunu anlayabilmek için belirtilerini çok iyi bilmek gereklidir. Ağız içi kanserinde yaralar bir türlü geçmeden aksine çoğalarak ilerler. Ağız yaralarında yarada ağrı olur ama kanser sinsice ağrı yapmadan yara çıkarak kendini belli eder. Ağız kanseri genelde dilin arka tarafında, diş etlerinde veya yanak kısmında kırmızı, beyaz geniş tabakalardan halinde görülen yaralardan oluşur. Geçmek bilmeyen yaralar olduğunda mutlaka doktora giderek görülmelisiniz.
Protezler ve Diş Eti Rahatsızlıkları
Protez kullanan kişilerde ağız yarası çıkması çok sık görülen bir durumdur. Ayrıca diş teli takan kişilerde de telin değdiği yerlerde ağız yaraları çıkmaktadır. Diş çürüklerinde ve diş eti rahatsızlıklarında bakteri oluşumu ağız içerisinde çok olduğu için ağız ülserleri çok sık görülür.
Gebelikte
Gebelikte hormon değişiminden kaynaklı olarak ağız yarası çıkmasına neden olur. Gebelikte vitaminsiz kalma, yetersiz beslenme de ağız yaralarına neden olabilir.
Bazı Yiyecek Ve İçecekler
Asitli içecekler ve yiyecekler bu yaralara sebep olabileceği gibi asitli meyveler, turunçgiller de bazı kişilerde ağız yarasına neden olabilir. Özellikle baharatlı yiyecekler ağız yarasına neden olan faktörlerdendir. Alerjik bünyeye sahip insanlar da da bu yaralar çok çıkar. Özellikle bazı yiyecekleri yediklerinde ağız yarası çıkmaktadır.
Stres
Stres her şeyde olduğu gibi ağız yaralarının çıkmasının da sebepleri arasındadır. Stresten ve kaygıdan dolayı ağız içi yaraları bazı kişilerde çok çıkabilir. Her hastalığın sebebi başta üzüntü, sıkıntı ve strestir.
Ağız Yaralarında Doktora Ne Zaman Gidilir?
Ağız yaralarında genelde bu durumu ertelerler ve basit bir durum gibi görerek doktora gitmezler. Aslında basit bir hastalık olan ağız ülserleri eğer bir başka hastalığın belirtisi şeklinde çıkıyorlar ise geçmeyen ağız yaralarında doktora gidilmelidir. Ayrıca ağız yaranız ağrısız bir şekilde çıkıyor ise, 2 hafta içerisinde geçeceğine çoğalarak büyüyor ise, ağız içerisinde daha önce çıkmayan yerlerde yaralar çıkıyor ise, yayılma gösteren yaralar 3 haftayı geçecek şekilde ağız içerisinde var ve geçmiyorlar ise mutlaka doktora gidilmelidir.Ağız Yarası Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ağız yaraları kendiliğinden geçen basit yaralar olmalarına rağmen tedavisi için evde yapabileceğiniz doğal yollar vardır. Tıbbi olarak da tedavisi için doktorunuz size ağrı kesici ilaçlar, anti enflamatuar ilaçlar veya steroid jel verebilir. Doktorunuz neden kaynaklandığını araştırarak size en uygun tedaviyi verecektir. Eğer yaralar viral, bakteriyel veya fungal bir enfeksiyondan kaynaklı ise bakteri öldürücü, enfeksiyon giderici ilaç tedavisi ile hastalığın kaynağını tedavi etmeye çalışacaktır.Basit ağız yaralarına yapılması gereken bazı yöntemlerde şu şekildedir
- Tuz ile yara ovulur ve tuzlu su ile gargara yapılır ise buradaki yarada bakteri oluşumu engellenerek yaranın hızla iyileşmesi sağlanır.
- Elma sirkesi ile ağız gargara yapılmalıdır. Sirke buradaki yaranın mikrobunu öldürür ve çok çabuk iyileşmesini sağlamaktadır.
- Ada çayı yağını su ile karıştırarak ağzınızda gargara yaparsanız ağız içerisindeki bakterileri öldürmüş olursunuz. Yara çok hızlı bir şekilde mikroplardan arındırılmış olarak iyileşir. Ada çayı yağı antiseptik ve mikrop öldürücü yağdır.
- Tarçın antiseptik özellikte bir baharattır ve ağız içerisindeki yara tarçın ile ovulur ise çok çabuk bir şekilde iyileşir. Sadece aftların tedavisinde değil bir ağız içindeki enfeksiyonlar için de mutlak yapılmalıdır.
- Bu dönemde bol su içmek yaraların iyileşmesi ve bakterilerin vücuttan atılması için çok önemlidir. Virüs kaynaklı yaralar için bol vitaminli yiyecekler yemek bağışıklık sistemini kuvvetlendirmeye yardımcı olur.
- Bazı ağız yaraları bazı yiyecekleri yediğinizde çıkabilir. Mesela incir yemek bazı kişilerde ağız yarası çıkmasına neden olur. Ağız yaralarınızın bir yiyecekten sonra çıkıp çıkmadığına dikkat edin. Bu konuda alerjiniz olup olmadığına bakarak eğer var ise o yiyecekten uzak kalın.
- Bol demir, B12 içerikli beslenmeye gayret edin. Vitamin eksikliğinizin olup olmadığına baktırmanız bu konuda çok önemlidir. Sık sık ağız yaralarınız çıkıyor ise hemen vitamin testi yaptırarak hangi vitamin eksiğiniz olduğunu öğrenerek o vitamin içerikli sebze ve meyveleri yemeye gayret edin.
- Kekik çayını demleyerek sabah akşam ilaç niyetine için. Kekik doğal antibiyotiktir ve ağız yarası tedavisinde çok faydalıdır. Aynı zamanda kekik çayı ile gargara da yaparak ağız içerisindeki mikropların ölmesini sağlayın.
- Ağız içerisinde çürük dişiniz var ise mutlaka tedavisini yaptırın. Protez kullanıyorsanız kullandığınız protezde yükseklikler olup olmadığına, ağız içerisinde bir yeri vurup vurmadığına dikkat edin.
- Kekik gibi ada çayı da antibiyotik içerikli bitkilerdendir ve bol bol çayının içilmesi bu dönemde çok faydalıdır. Aynı zamanda da gargara yaparak ağız içerisindeki bakterilerin ölmesini sağlayabilirsiniz.
- Doğal yollarla geçmeyen ağız yaralarınız 3 haftayı geçen süreler içerisinde iyileşme göstermiyor ise mutlaka doktora giderek göstermelisiniz.
YORUM EKLE