Gebelik Zehirlenmesi Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Gebelik Zehirlenmesi Nedir

Gebelik zehirlenmesi adı ile bildiğimiz hastalığın tıp dilinde adına Preeklampsi denmektedir. Gebelik zehirlenmesinin aslında normal bir zehirlenme ile hiç bir alakası yoktur. Bu sorun anne  rahimde,  rahim yatağında bulunan kıvrık arterlerin daralarak bebeği besleyememesi durumudur. Gebelik zehirlenmesi bir çok nedene bağlı gelişmekle birlikte, anne ve bebek ölümlerine neden olabilecek çok ciddi bir hastalıktır. Neredeyse gebelerin % 6'sında  görülen bu hastalık bebeğin organ gelişimini etkileyen, annede tansiyon yüksekliği, şişme yani ödem, idrarda protein atılımı ile belirtiler vermektedir.

Gebelik Zehirlenmesi Neden Olur

Hamileliğin 20. haftasından sonra tansiyon yüksekliği ile görülen bu hastalığın asıl nedeni rahimdeki kılcal damarların daralması ile bebeğin beslenememesidir. Beslenemeyen bebekte organ gelişimi olmaz ve bebeğin hayatı tehlikeye girer. Sadece bebeğin değil geç kalınmış durumlarda annenin de hayatı tehlikeye girer. Genellikle bu durum ilk hamileliklerde ve 18 yaş altı ile 35 yaş üstü gebeliklerde görülmektedir. Bu hastalık annede eğer tansiyon yüksekliği var ise görülme riski daha fazladır. Tansiyon yüksekliği yaşayan gebelerin devamlı bir şekilde kontrol altında tutulmaları gerekmektedir. Gebelik şekeri olan anneler yada gizli şeker hastası anne adaylarında gebelik zehirlenmesi daha çok görülmektedir. Bu yüzdende annenin şeker kontrollerinin düzenli yapılması gerekmektedir. Dört yada üstü hamileliklerde yada ikiz gebelik yaşayan annelerin bu hastalığa yakalanma riskleri daha fazla olduklarından daha dikkatli olmak zorundalardır. Anne adaylarının eğer kronik bir böbrek rahatsızlığı var ise bu anne adayları da risk altındadır ve düzenli kontrol altında olmaları gerekmektedirler. Kilolu kişilerde yani obez anne adaylarında da bu hastalığa yakalanma riski çok olduklarından kilo kontrolleri düzenli yapılmalı yada hamile kalmadan yüksek kiloların verilmesi bebek ve anne için çok önemlidir.

Gebelik Zehirlenmesi Belirtileri

• Hamilelikte yüksek tansiyon
• İdrarda protein kaybı 
• Ödem oluşumu

Gebelikte alınan yüksek kilolar yüzünden annede tansiyon yüksekliği oluşmaktadır. Yüksek tansiyonla birlikte anne vücudunda su tutulumu olur ve rahim yatağında damar bozulmalarına sebebiyet vermektedir. Damar yatağının bozulması ile damar içerisindeki sıvı kaçak yaparak damar dışına çıkar ve annede şişmeler başlar. Bu ödem annenin son aylarında yaşadığı el ve ayak şişmesi değil dizler ile ayak bileği arasında yüksek orandaki şişmeler söz konusu olmaktadır.
Bebelikte tansiyon yüksekliği, ödem, idrarda protein kaçağının yanında annede başka belirtilerde görülür.
Bulantı, kusma, birden bire çok kilo almak, unutkanlık, bilinç bulanıklığı, karın ağrısı, görmede bozukluk, böbrek hareketlerinin azalması ile az idrara çıkmak gibi belirtiler de görülmektedir.

Gebelik Zehirlenmesi Tedavisi

Doktor kontrollerini düzenli yaptıran anne adayları bu hastalığı erken dönemde anladıkları için hastalık ilerlemeden önlemleri alınacaktır. Anne ve bebek yakın takibe alınarak annenin tansiyonu düşürülmeye çalışılır. Anneye hafif dozlarda tansiyon düşürücü verilerek tedavi başlanır. Bebeğin alınması ile yaşama şansına bakılır ve buna kanaat getirilir ise bebek anne karnından alınır. Bu hastalığın yani gebelik zehirlenmesinin tek yolu bebeğin anne karnından alınmasıdır. Ağır gebelik zehirlenmelerinde anneye magnezyum takviyesi yapılarak tedaviye alınması ile bebek alındıktan sonrada anne yoğun bakım ünitesine alınarak tedavisine devam edilir. Gebelik zehirlenmesinin geç anlaşılması ve tedavisine başlanmaması durumunda annede beyin kanaması, kalp yetmezliği, karaciğer ödemi, kanda pıhtılaşma bozukluğu ve böbrek yetmezliği başlar ve annenin hayatı tehlikeye girmektedir. Bebek ise yeterli gelişemediği için gelişim geriliği yaşar ve hatta bebek ölümü gerçekleşmektedir.

Gebelik Zehirlenmesi Tekrarlanır mı?

Gebelik zehirlenmesi önlemler alınmaz ise tekrarlama gösterebilmektedir.

Gebelik Zehirlenmesi Yaşamamak İçin Alınacak Önlemler Nelerdir

• Anne adaylarının hamile kalmadan önce aşırı kilolular ise kilo vermeleri gerekmektedir.
• İkiz gebeliklerde tekrarlama riski çok olduğundan ikiz gebelik yaşayan annelerin düzenli kontrol olmaları ve tansiyon sorununa dikkat etmeleri gerekmektedir.
• Hamilelerin tuzlu yiyeceklerden uzak durarak tansiyon yüksekliğine karşı önlem almaları gerekmektedir. Bu durum gebelik zehirlenmesi için çok önem taşımaktadır.
• Anne adaylarının düzenli uyumaları ve stresten uzak kalmaları gerekmektedir.
• Bol su içmeleri ve idrar takibine dikkat etmeleri gerekir.
• Gebelerin kilo alımına dikkat ederek çok kilo almamaya özen göstermeleri çok önemlidir.
• Bir önceki hamileliklerinde gebelik zehirlenmesi yaşayan annelerin, hamilelik boyunca düzenli kontrol altında tutularak tansiyonlarının takibe alınmaları gerekmektedir.
• Kan şekerlerinin mutlaka takibe alınması eğer anne şeker hastası ise devamlı kontrol altında tutulması önemlidir.
• Böbrek hastası olan anne adaylarının idrar döktürücü gıdaları çok tüketmeleri ve yediklerine dikkat ederek beslenmeleri gerekir.
• Gebelikte tuzdan uzak durulması gerektiği kadar unlu gıdalardan da uzak durarak kilo alımına özen göstermek gereklidir.

Gebelikte Yenmesi Gereken Besinler

• Papatya çayı içerek tansiyon dengeleme sağlarken idrar söktürücü özelliği ile ödem sorununu da çözebilirsiniz. Aynı zamanda da sakinleştirici özelliği olan bu çay ile gebelik boyunca sinir ve stresten uzak kalmayı sağlamış olursunuz.
• Limonata içerek limonun tansiyon düşürücü etkisinden faydalanmış olursunuz.
• Bol maydanoz tüketerek böbreklerinizin çalışmasını sağlar aynı zamanda da kilo alımını durdurmuş olursunuz.
• Greyfurt gibi kan şekerinizi dengeleyici meyveler yemek çok faydalıdır.
• Ayva gebelik boyunca yenmesi gereken çok besleyici ve çok faydalı meyvelerdendir.
• Bol yeşillik ve bol meyve yemek çok faydalıdır.
• Turuncu ve sarı meyve ve sebzeleri yemek hamilelik boyunca çok faydalıdır çünkü onlarda bağışıklık sistemini güçlendirecek olan beta-koroten vitamini bulunmaktadır. Özellikle bak kabağının hamilelik boyunca mümkün olduğu kadar çok yenmesi bebek ve anne için çok önemlidir.
• Elma sirkesi kan şekerini düşüren ve tansiyon sorununu ortadan kaldıran harika bir besindir ve gebelikte özellikle salatalarınızda kullanmanız önemlidir.