İshal Belirtileri Ve Tedavisi
Makalemizde ishal nedir, ishal çeşitleri, ishal nedenleri, kanlı ishal, ishal tedavisi, ishal nasıl geçer, ishale ne iyi gelir, ishalle ilgili aklınıza ne gibi sorular geliyorsa hepsinin yanıtını bulacağınıza inanıyoruz.
İshal Nedir?
İshal, dışkının normalden daha sıvı olması durumuna ve bu durumdan dolayı sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı duyma haline denir. Dışkı kötü kokulu, sıvı, sarımtırak, kanlı, sümüksü ve yeşil renkte olabilir ve çok sık tuvalete gidilir. Bu hastalık ishal yapan mikropların yiyeceklerle alınıp bağırsaklara yerleşmesiyle oluşur.Normal dışkılama gıdaların mideden bağırsaklara geçmesi ve burada gıdaların sıvısının emilerek katılaşıp kalın bağırsakta dışkı haline gelmesi ve atılımıyla olur. Normalde kolondan geçen gıdaların sıvısı emilirken bu hastalık oluşumunda sıvı emilimi olmadan hızlıca kolondan geçerek atılır.
İshal Nedenleri
Virüsler: İshale neden olabilirler ve başlıca alınan virüsler, Norwalk virüsü, sitomegalovirüs ve viral hepatit virüsü içermektedir. Çocuklarda ise en çok Rotavirüs görülmektedir.Bakteriler ve parazitler: Yediklerimizden ve içtiklerimizden bulaşan bu bakteri ve parazitler bizlerde ishal yaparlar. Yediğimiz meyve ve sebzelerin iyi yıkanmaması ellerimizin temizliğine dikkat etmememiz bu bakterileri kapmamıza sebep olur. Ayrıca seyahat ishali denen bir ishal türü vardır ki bu ishal, seyahat esnasında bulaşır.
Alınan İlaçlar: Kullandığımız bir çok ilaç ishale neden olabilirler. En çok antibiyotik kullanımında ishal olma durumu yaşanır.
Laktoz İntoleransı: Laktoz süt ve süt ürünlerinin içerisinde olan şeker türünün adıdır. Bir çok insanın midesi bu maddeyi kabul etmeye bilir ve ishal nedenleri arasındadır.
Antibiyotikler İshal Yapar mı?
Antibiyotikler vücudumuzdaki bakterileri öldürürler. Bu bakteriler arasında iyiler ve kötülerde vardır. Bağırsağımızda bulunan iyi bakterilerin ölmesi bağırsak içinde olumsuz sonuçlara yol açar ve ishal olma durumu ile karşılaşırız.İshalin Belirtileri
- Gevşek, sulu dışkı oluyorsa,
- Sık sık tuvalet yapma isteği varsa,
- Karın ağrısı oluyorsa,
- Karına giren kramplar var ise,
- Dışkıda kan olabilir,
- Ateş yapabilir,
- Şişkinlik hissi olabilir,
- Sümüksü olabilir,
- Yeşil yada sarımtırak olabilir,
- Kötü kokulu olabilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Yetişkinler Ne Zaman Doktora Gitmeli- İshal olma durumu 3 günden fazla olursa,
- Aşırı susama yaparsa,
- Ağızda veya cildinizde kuruma yaparsa,
- Hiç idrara çıkamaz yada az çıkarsanız,
- İdrar koyu renkte ise,
- Baş dönmesi veya sersemlik var ise,
- Şiddetli karnınız ağrır yada rektal ağrınız olur ise,
- Kanlı yada siyah renkte dışkınız var ise,
- Ateşiniz 39 derece yada daha fazla ateş olur ise bu gibi durumlarda hemen doktora gitmelisiniz.
Çocuklarda İshalde Ne Zaman Doktora Gidilmeli
- Çocuklar ishal olduğunda, çocuklar çok susarlar. 24 saati geçen ishaller bebeğiniz ve çocuğunuz için tehlikeli olabilir.
- 3 saat yada daha sık aralıklarla kaka yapıyorsa,
- Çocuğumuzun ateşi 39 derece olursa,
- Kakası kanlı yada siyah olursa,
- Çocuk ağlıyorsa ve ağzı kuruyor ise,
- Çocukta bir sersemlik, uykulu olma durumu var ise,
- Yanakları ve gözleri çökmüş ise,
- Derisinde bir süzülme var ise bu gibi durumlarda çocuğunuzu hemen doktora götürmeli hemen ishal tedavisi yapılması gerekmektedir.
İshal Olunduğunda Doktora Hangi Bölüme Gidilir?
İshal olunduğunda çocuklar için Çocuk Doktoruna, büyükler için ise Dahiliye yani İç Hastalıklarına bakan doktorlarımıza gidilir.
İshalde Yapılacak Testler Ve Tetkikler Nelerdir?
Fiziki muayene: Doktorunuz ilk evvela fiziki muayene de bulunur ve size kullandığınız ilaçları sorar. Eğer kullandığınız bir ilaç varsa mutlaka doktorunuza bunu belirtiniz.Kan Testi: Tam kan sayımı testi kanda oluşan bir şey varsa onu anlamakta doktorumuza yardımcı olmaktadır.
Gayta Testi: Dışkı testinde bakteri ve parazitlerin bu ishale neden olup olmadığına bakılarak öğrenilir.
Furuktoz : Bazı yiyeceklerin ve içeceklerin içinde olan bu maddeye bünyeniz hassasiyet gösteriyorsa bu durum ishale neden olabilir.
Yapay Tatlandırıcılar: Sakız ve bazı yiyeceklerin içinde bulunan bu madde yapay tatlandırıcılar bazı durumlarda ishale neden olabilirler.
Bazı Ameliyatlar: Bazı ameliyatlar sonrası ishal olma durumu oluşturabilir.
Bazı Sindirim Bozuklukları: Bazı hastalıklar vardır ki ishali oluştururlar. Bu hastalıklar mikroskopik kolit, çölyak hastalığı, ülseratif kolit, bazı bağırsak sendromları gibi hastalıkların sizde olup olmadığı doktorunuz tarafından araştırılır.
İshal Çeşitleri
- Akut İshal
- İnatçı İshal
- Kronik İshal
Akut İshal Nedir?
14 günden kısa süren genelde bir hafta içerisinde geçen ishallere akut ishal denir. Genel olarak enfeksiyon kaynaklı bir hastalıktır.
Akut İshal Nedenleri
- Enfeksiyon kapmak,
- Virüs bulaşması sonucu,
- Bakteriyel hastalıklardan kaynaklı,
- Metabolik bozukluklar,
- Antibiyotikler,
- Psikolojik nedenlerden dolayı,
- Çölyak ve benzeri hastalıklar,
İnatçı İshal
Akut ishal olarak başlayarak 14 günü geçen uzun süreli ishallere inatçı ishal denir.
İnatçı İshal Nedenleri
Akut ishal nedenleri bu ishalde geçerlidir sadece geçmekte uzun süren ishal vakalarıdır.
Kronik İshal
1 aydan uzun süren ishal türüne kronik ishal denir.
Kronik İshal Nedenleri
İnce bağırsaklarda mukoza bozulmasından dolayı olabilir,
İnce bağırsak lümen içeriğinin bozukluklarında,
İnce bağırsaktaki anatominin bozulması sonucunda olabilir.
Emilim Bozukluğu
İnce bağırsağın gıdayı emme sorununa emilim bozukluğu denir.
Huzursuz bağırsak sendromu
İshal, kabızlık yada her ikisinin de olduğu bir bağırsak hastalığıdır. Testler sonucu ortaya çıkar ve beslenme ve ilaç tedavisi ile tedavi edilir.
Kanlı İshal
Sıcaklığın 25 derece ve üzeri olduğu sıcak bölgelerde daha çok görülen ve entomoeba histolytica denen bir amip tarafından bulaşan amipli dizanteri olarakta bilinen bir ishal türüdür. Yiyecek , içecek, tuvaletlerden bulaşan bir hastalık olup kilo kaybı, kusma, iştah azlığı gibi şikayetler ishalle birlikte ortaya çıkar ve doktorunuz tarafından tanısı konarak tedavi edillir. Bazı kanlı ishalle çok uzun sürdüğünde ilaç tedavisi ile birlikte cerrahi müdehalede gerektirebilir.İshal Tedavisi
İlaç Tedavisi- Doktorunuzun verdiği antibiyotik tedavileri bağırsaklarınızda oluşan bakteri ve parazitlerin öldürülmesinde yardımcı olur.
- Kaybolan sıvının yerine konması için doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda serum takviyesi ile bu sıvının alınması sağlanır.
- Vücudumuzun kaybettiği sıvıyı yerine koymak için bol miktarda su içilmesi gereklidir.
- Kaybettiğimiz vitamin ve mineralleri meyve sularından ve çorbalardan alabiliriz.
- Alınan başka ilaçlardan dolayı yaşanan ishallerde ilaç değişimi yada doz ayarlaması yapılmalıdır.
- Altta yatan başka bir hastalık var ise bu yapılan tetkikler sonucu bulunur ve buna yönelik ilaç tedavisi başlanır.
Cerrahi Müdehale
Bazı bağırsak hastalıklarının geçebilmesi için cerrahi müdehale gerekmektedir. Bu duruma doktorumuz yaptığı testler ve tadavilerle belirler.
İshal Nasıl Geçer?
- Bol su içilerek kaybedilen su takviyesi yapılmalı
- 1 litre kaynatarak ılımaya bıraktığımız suya bir yemek kaşığı şeker ve bir tatlı kaşığı tuz ilave ederek bu suyudan her dışkılama sonrası bir bardak içmek ishale iyi gelir.
- Meyve suyu ve evde yapılacak çorbalarla vücudun kaybettiği vitamin ve mineraller alınmaya çalışılmalıdır.
- Dinlenmek, mümkün olduğu kadar kendini yormamak gerekir.
- Yoğurt yemek ishali keseceği gibi içerisindeki bakteriler zararlı maddelere karşı çok etkili bir koruma sağlayarak zararlı bakterileri öldürür ve laktik asit üreterek hastalığın geçmesinde yardımcı olur.
- Haşlanmış patates yemek ishalden kurtulmakta yardımcıdır.
- Pirinç lapası yemek faydalıdır.
- Muz bağırsakları tutar ishalin kesilmesinde yardımcı olur.
- Yulaf ezmesi lif oranı yüksek yiyeceklerden olduğu için ishal durumunda yemek çok faydalıdır.
- Çok şeker ve tuzdan uzak durmak gerekir.
- Nişastadan yapılan su muhallebisi yemek iyi gelir.
- Yaban mersini tüketmek, içinde bulunan zengin antioksidan ve anti bakteriyeller sayesinde iyi bir tedavi edicidir. İshalde kuru bir yemek kaşığı kahve içerisine yarım limon sıkarak yemek iyi gelir.
- Maden suyu ishal tedavisinde çok faydalıdır.
- Koyu çay içmek
- Şeftali ishali kesilmesinde yardımcıdır.
- Çemen otu çayı demleyerek içmek ishali kesmekte çok faydalıdır
- Havuç yemek faydalıdır,
- Elma sirkesi bağırsaklardaki mikropları öldüreceği için çok faydalıdır,
- Kırmızı turp yemek faydalıdır,
- Nane çayına limon sıkarak içmek
- En önemli ishal tedavisi yapan çay kuşburnudur. Mutlaka içmek ishalken içmek çok faydalıdır.
İshalde Ne Yememeliyiz?
- Lahana
- Karnabahar
- Yağlı peynir, yağlı ve sütlü yiyecekler
- Enginar
- Brokoli
- Çiğ sebze,
- Kepekli ekmek,
- Kızartmalar,
- Ayva,
- Çikolata,
- İshal yapacak gıdalardan uzak durmalısınız.
İshali Nasıl Önleriz?
Virüslerden Kaynaklı İshali Nasıl Önleriz?- Virüsler ellerimize dokunduğumuz her yerden geçebilirler. Bu yüzden ellerimizi sık sık yıkamalıyız. Özellikle yemeklerden önce ellerimizi 20 saniye boyunca iyice köpürterek ve ovalayarak yıkamalıdır.
- Eğer el yıkamamız mümkün değilse mutlaka el dezenfektanı kullanmalıyız.
- Yediğimiz yiyecekleri çok iyi yıkamalıyız.
- Yemeklerimizi yiyeceğimiz zaman pişirip sıcakken yemeli ve oda sıcaklığında beklettiğimiz yemeklerimiz bakteri oluşturacağından yemeklerinizi dışarıda tutmamalıyız.
- Yiyecek hazırlarken, yiyeceklerin hazırlandığı yeri bir kaç kez yıkamalı temizliğe dikkat edilmelidir.
- Donmuş gıdaları çözülmesi için tezgah üzerine koymayın. Donmuş gıdalar buzdolabında çözülür yada soğuk suda çözdürmeyi deneyin.
- Seyahat esnasında ne yediğinize dikkat etmeliyiz. İyi pişmemiş çiğ gıdalar yemeyiniz.
- Temizliğinden emin olmadığınız hiç bir şeyi yiyip içmeyin.
- Suyu ve meyve sularını bardaktan değil açılmamış şişelerden içiniz.
- Sıcak havalarda içtiğiniz içeceklere buz küpleri ilave etmeyiniz.
- Duş alırken ağzınızı kapalı tutarak banyo yapın.
- Uzun seyahatlere gitmeden ishal olma tehlikesine karşılık doktorunuza giderek görünün ve bu ihtimal doğrultusunda yanınıza alacağınız ilaçlar bu durumu hafifletebilirler.
heleki şu dönemlerde ishal sorunu çok fazla hocam ya. İshalin belirtilerini güzel şekilde ele almışsınız. güzel olmuş.
YanıtlaSil