Biyolojik Korunma İçin Yüz Maskeleri ve Temizlik

Ne olduğunu pek anlamaya zaman kalmadan tüm Dünya bir anda Çin'de ortaya çıkıp hızla yayılan bir virüsü konuşmaya başladığından ülkemizde henüz bu durum sadece haber bültenlerindeydi. Ancak mutasyona uğrayan bu koronavirüs (covid-19) hayvanlardan insanlara geçti ve bulaşma hızının yüksek olmasıyla neredeyse ulaşmadığı ülke kalmadı.

Tüm yaşam alışkanlıklarımızı bir anda değiştiren bu virüs nedeniyle sokağa çıkamaz olduk. Bugün gelinen noktadan anlaşıldığı üzere bu virüsün yayılma potansiyeli gayet açık görünüyor. Bununla birlikte artan enfeksiyon vakalarından ötürü kişisel hijyen ve korunma tedbirleri arasında maske ve eldiven kullanımı da girmiş oldu.

Peki yüz maskeleri kişisel "biyolojik güvenlik" konusunda gerçekten ne kadar etkili?

Bu soruyu yanıtlayabilmek için öncelikle solunum virüslerinin nasıl yayıldığını anlamak gerekir. Solunum yolu virüslerinin sağlıklı insanlara bulaşması için işleyen iki tür mekanizma söz konusu bunlar arasında ilki, doğrudan enfekte etme etkisiyle hapşırma, öksürme gibi saatte yaklaşık 60-80 km/saat hızla havaya saçılan çok küçük enfekte partiküllerdir. Bir öksürükte yaklaşık 3 bin virüs taşıyan damlacık bulunabilir. Hapşırma durumunda ise hız yaklaşık 2 katına çıkarken damlacık sayısı 100 binlere ulaşabilmektedir. Üstelik asıl endişe verici olan ise çapı 5 µm'den küçük olan bu damlacıkların havada uzun süre asılı kalabilmesi ve solunduğunda soluyan kişiyi de enfekte edebilmesidir.

Sadece asılı damlacıklar değil bunların yere indiği yüzeylere temas eden bir kişinin de ellerini istem dışı da olsa yüzüne temas ettirmesi virüsün bulaşmasına neden olabilmektedir.

Peki bu şekilde yayılım gösteren virüse karşı korunmada kumaş (koton - pamuk) bazlı yüz maskeleri ne kadar etkilidir?

Gerçekte bu maskeleri herkes kullandığında hasta olan bir insanın hapşırması veya öksürmesi durumunda bu partiküllerin sayısı ve hızı ciddi ölçüde engelleneceği gibi, bulaşma riski altında bulunan insanlarında havadaki partiküllerden (damlacık) etkilenme yüzdesi çok ciddi oranda azalacaktır.

ISO 13485 Belgeli Yüz Maskeleri

Ancak burada dikkat edilmesi gereken maskenin kendisine bulaşan virüslere dokunulmaması gerektiğidir. Her ne kadar basit gibi görünüyor olsa da özenle üretilmiş iso belgesi (bakınız: Adlbelge.com) iso 13485 belgesi bulunan bir firmada ve medikal cihaz ve ekipman kalite yönetim sistemi olan iso 13485 belgesine sahip, gerekli standartlara uygun üretilen yüz maskeleri diğer maskelere göre ne olduğu belli standartlara uyumlu olacaktır.

Maskeler Enfeksiyonu Ne Kadar Azaltıyor?

Maskeler, düzenli el yıkama veya virüsleri öldüren ve canlı virüsün yüzünüze aktarılma şansını önemli ölçüde azaltan alkol bazlı el dezenfektanları ile eşleştirildiğinde çok daha etkilidir. Michigan Üniversitesindeki yakın tarihli bilimsel bir laboratuvar çalışmasında, el dezenfektanlarının yanında yüz maskelerinin birlikte kullanılması durumunda, kontrol önlemlerine kıyasla grip enfeksiyonlarını etkileyici bir şekilde yüzde 50 ila yüzde 75 oranında azalttığını yayınlamıştır. Aynı araştırma sonuçlarına göre sadece yüz maskesi ile enfeksiyonlarda istatistiksel olarak anlamlı bir azalma olmamıştır.

Yerel bir salgından bir anda pandemiye (dünya çapında) salgına dönüşen bir koronovirüs salgınının yayılma hızı ve zincirinin kontrolünün sağlanması amacıyla üretimi basit, kolay ulaşılabilir, ucuz bir tedbir olan yüz maskeleri unutulmamalıdır ki kişisel temizliğe dikkat edilmediğinde pek işe yaramayacaktır.

ISO 13485'e Uygun Maskelerin Kullanımı

• Yüzünüz ile maskeniz arasındaki boşluk kalmamasına dikkat edin,
• Özellikle maskenin sağ ve sol kenarlarında boşluk olmamasına dikkat edin,
• Tek kullanımlık maskeleri atın ve tekrar kullanmayız,
• Makeyi kullandıktan sonra çıkarırken mutlaka arkadan çıkarın önden değil,
• Maskenizi çıkardıktan sonra ellerinizi 20 saniye boyunca ovalayarak yıkayın.

Coronavirüsden Korunmak İçin Hangi Tip Yüz Maskesini Kullanmalıyım?

Tek kullanımlık bir yüz maskesi satın alırken, kullanılacağı alan ve bulaşma risk seviyesi türü gibi dikkate almanız gereken belirli faktörler vardır. Sağlık çalışanları için tercih edilecek maske ve ekipmanlar CE belgesi ve iso belgesi, iso 13485 belgesi olan maskeler kullanmaktadırlar. Ancak bu tür kişiler çok yakın ve sürekli temas durumunda olduklarından n95 sertifikalı bu maskeleri kullanmaları zorunludur.

Coronavirus yeni bir hastalık olduğundan, virüsün yayılmasına karşı tam olarak hangi Yüz Maskesi ve Filtresinin koruyacağı çok açık ve net değildir. Ancak, ne tür bir maske kullanmanın korunma için uygun olabileceğine dair “Dünya Sağlık Örgütünün” önerileri vardır.

Hangi tip maske olursa olsun tüm medikal ürünler belli bir standardı uygulamadan önce iso belgesi alır ve 13845’i uygular ve standartıda bu yönetim sistemlerini altyapı olarak kullanarak üretirler.