İnfertilite (Kısırlık) Nedenleri Nelerdir?
İnfertilite, çoğu çift için en az bir yıl boyunca korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamaması olarak tanımlanır. Kısırlık, kadın ya da eşinin bir sorunundan veya hamileliği önleyen faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanabilir. Bu açıdan hamile kalma şansınızı önemli ölçüde artıran birçok güvenli ve etkili tedavi yöntemi bulunmaktadır.
Kısırlığın ana semptomu hamile kalmak değildir. Bazen infertilitesi olan bir kadınında adet düzensizliği veya yokluğu olabilir. Bazı durumlarda, kısırlığı olan bir erkekte saç ve kıllanma sorunları veya cinsel işlev değişiklikleri gibi bazı hormonal problemler görülebilir. Çoğu çift sonunda tüp bebek tedavisi ile ya da tedavi olmaksızın gebe kalacaktır.
En az bir yıldır hamile kalmaya çalışmadıkça muhtemelen infertilite hakkında bir doktora görünmenize gerek yoktur. Bununla birlikte şu durumlarda daha erken doktor kontrolü uygun olacaktır;
Erkeklerde ise şu durumların varlığında doktor kontrolü önerilir;
Kısırlığın ana semptomu hamile kalmak değildir. Bazen infertilitesi olan bir kadınında adet düzensizliği veya yokluğu olabilir. Bazı durumlarda, kısırlığı olan bir erkekte saç ve kıllanma sorunları veya cinsel işlev değişiklikleri gibi bazı hormonal problemler görülebilir. Çoğu çift sonunda tüp bebek tedavisi ile ya da tedavi olmaksızın gebe kalacaktır.
En az bir yıldır hamile kalmaya çalışmadıkça muhtemelen infertilite hakkında bir doktora görünmenize gerek yoktur. Bununla birlikte şu durumlarda daha erken doktor kontrolü uygun olacaktır;
- 35 yaşında ve üzeri bir kadının altı ay veya daha uzun süre hamile kalmaya çalışması
- 40 yaş üstü olmanız
- Düzensiz veya olmayan adet dönemleri
- Ağrılı adet dönemleri olması
- Bilinen doğurganlık problemleri varsa
- Endometriozis veya pelvik inflamatuar hastalık teşhisi varsa
- Birden fazla düşük yapmış olmak
- Kanser tedavisi görmüş olunması
- Düşük sperm sayısı veya spermle ilgili diğer problemler
- Testis, prostat veya cinsel problem öyküsü
- Kanser tedavisi görmüş olmak
- Skrotumda şişme ya da testis boyutlarında küçülme
- Ailenizde kısırlık sorunları olması
- Kısırlık erkeğe ve kadına bağlı birçok sorundan kaynaklanabilir. Bazen de altta yatan herhangi bir neden bulunamaz.
Kısırlık Neden Olur?
Yumurtlama ve döllenme sırasındaki tüm adımların hamile kalmak için doğru bir şekilde gerçekleşmesi gerekir. Bazen çiftlerde kısırlığa neden olan konular doğumda mevcuttur. Bazen de yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişir.
Kısırlık sorunları kadın, erkek ya da her ikisinden kaynaklanabilir. Genel olarak:
- Vakaların yaklaşık üçte birinde, erkekle ilgili bir sorun vardır.
- Vakaların yaklaşık üçte birinde, kadınla ilgili bir sorun vardır.
- Kalan durumlarda, hem erkek hem de kadın ile ilgili sorunlar vardır veya hiçbir neden bulunamıyor olabilir.
Erkek Kısırlığının Nedenleri Nelerdir?
- İnmemiş testisler, genetik kusurlar, diyabet gibi sağlık sorunları veya klamidya, gonore, kabakulak veya HIV gibi enfeksiyonlar nedeniyle anormal sperm üretimi ya da fonksiyonu.
- Testislerdeki genişlemiş damarlar (varikosel) sperm kalitesini etkileyebilir.
- Erken boşalma gibi cinsel problemler, kistik fibroz gibi bazı genetik hastalıklar, testis kanallarında tıkanma gibi yapısal sorunlar, üreme organlarında hasar veya yaralanma.
- Çeşitli kimyasallar ve radyasyon gibi bazı çevresel faktörlere aşırı maruz kalma.
- Sigara içmek, alkol, uyuşturucu, anabolik steroidler ve bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar.
- Yüksek tansiyon ve depresyon da olumsuz etkide bulunabilir.
- Saunalar veya jakuziler gibi sıcağa sık sık maruz kalmak vücut sıcaklığını artırabilir ve sperm üretimini etkileyebilir.
- Radyasyon veya kemoterapi dahil kanser ve tedavisi ile ilgili hasar. Kanser tedavisi, bazen ciddi şekilde sperm üretimini bozabilir.
Kadınlarda Kısırlık Nedenleri Nelerdir?
Kadınlarda infertilitenin nedenleri arasında şunlar olabilir:- Yumurtalıklardan yumurta salınımını etkileyen yumurtlama bozuklukları: Bunlar polikistik over sendromu gibi hormonal bozuklukları içerir. Anne sütü üretimini uyaran bir hormon olan prolaktinin çok fazla olduğu bir durum olan hiperprolaktinemi de yumurtlamayı engelleyebilir. Çok fazla tiroid hormonu (hipertiroidizm) veya çok az (hipotiroidizm) olması adet döngüsünü etkileyebilir, kısırlığa neden olabilir.
- Rahim veya rahim ağzındaki anormallikler, rahimdeki polipler veya rahim şekli dahil rahim veya servikal anormallikler.
- Uterus duvarındaki (rahim miyomları) kanser olmayan (iyi huylu) tümörler fallop tüplerini bloke ederek veya döllenmiş bir yumurtanın uterusa implantasyonunu durdurarak kısırlığa neden olabilir.
- Genellikle fallop tüpünün (salpingit) iltihaplanmasından kaynaklanan fallop tüpü hasarı veya tıkanması. Bu genellikle cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon, endometriozis veya adezyon ile sonuçlanan pelvik inflamatuar hastalıktan kaynaklanabilir.
- Endometriyal doku rahim dışında büyüdüğünde ortaya çıkan endometriozis, yumurtalıkların, rahim ve fallop tüplerinin işlevini bozabilir.
- Erken menapoz: Yumurtalıklar çalışmayı bıraktığında ve menstruasyon 40 yaşından önce sona erdiğinde erken menapoz durumu söz konusudur. Nedeni genellikle bilinmemekle birlikte, bağışıklık sistemi hastalıkları, Turner sendromu veya taşıyıcılığı gibi bazı genetik durumlar erken menopoz ile ilişkilidir. Kırılgan X sendromu, radyasyon veya kemoterapi tedavisi erken menapoza sebep olabilir.
- Pelvik yapışıklıklar: Pelvik enfeksiyon, apandisit, endometriozis, abdominal veya pelvik cerrahiden sonra oluşabilecek organları bağlayan skar dokusu bantları pelvik yapışıklık nedenleridir.
- Kanser ve tedavisi: Bazı kanserler, özellikle üreme organları ile ilgili kanserler genellikle kadın doğurganlığını bozar. Hem radyasyon hem de kemoterapi doğurganlığı olumsuz etkileyebilir.
YORUM EKLE