Tüp Bebek Tedavisi Nedir Nasıl Yapılır?

Kadının ileri yaşta olması, tubal faktörler, endometriozis, düşük sperm sayısı, açıklanamayan infertilite gibi birçok etken insanlarda doğurganlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu tür sorunlarla mücadele eden ve bebek sahibi olmaya çalışan kişiler için şansı artırmaya yönelik doğurganlık tedavileri mevcuttur. Hangi tedavinin tercih edileceği için kişisel durumuna ve doğurganlığa engel olan problemle göre değişmektedir.
Tüp bebek tedavisi olarak da bilinen in vitro fertilizasyon (IVF), en yaygın tedavi türüdür.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi, bir yumurta ve spermin laboratuvar ortamında bir araya getirildiği, bir dizi doğurganlık sorununu aşmak için kullanılan prosedürdür. Döllenmiş yumurtanın embriyoya dönüşmesine ve korunmuş bir ortamda yetişmesine izin verilir. Böylece kadının rahmine aktarılmadan önce hamilelik şansı arttırılmış olur.

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tüp bebek döngüleri çoğu zaman kişiye göre şekilleniyor olsa, da temel aşamalar şu şekilde gerçekleşmektedir:

İlk randevu: İlk randevu esnasında doğurganlık uzmanı hastanın tıbbi geçmişini, önceden yapılmış tüm tetkikleri ve tedavileri gözden geçirir. Bu görüşme çiftlerden her iki bireyin de katılımıyla gerçekleşmelidir. İnceleme sonucunda tedavi seçenekleri hakkında ön tavsiyelerde bulunulacaktır.

Tedavi planının yapılması: Doğurganlık uzmanı tarafından yapılmış tedavi planı, alınacak ilaçlar ve diğer detaylar tedavinin yapılacağı kişiye aktarılır. Gerekli formların onaylanmasıyla birlikte plan aşaması tamamlanır.

Tedavinin başlaması: Tedavi döngüsünün zaman çizelgesi açıklandıktan hemen sonra ilaç kullanımına başlanır. Folikül uyarıcı hormon (FSH) enjeksiyonları kişi tarafından uygulanacağı için detaylı bilgiler verilir.

1. Hormon uyarımı: FSH, diyabetik tarzda bir kalemle uygulanır ve yumurtalıkları normalden daha fazla yumurta üretmek için uyarır. Daha fazla yumurta toplandığında hamilelik şansı da artar.
2. Tedavi izleme: Tüp bebek döngüsü boyunca düzenli kan testleriyle hormon seviyesi ölçülür ve ultrasonla yumurtalık foliküllerinin boyutunu incelenir. Bu izleme, yumurta toplama için uygun zamanı belirleye yardımcı olur.
3. Çatlatma iğnesi: En uygun folikül sayısı ve boyutu oluştuğunda yumurta çatlama enjeksiyonu olan hCG hormonu uygulanır ve yaklaşık 36 saat sonra yumurta toplama işlemine geçilir. hCG enjeksiyonu, vücuttaki doğal lüteinize hormonun yerini alır ve yumurtlamayı teşvik eder.
4. Yumurta toplama: Yumurta toplama işlemi genellikle ultrason rehberliği altında, günlük cerrahi yöntemleriyle yapılır. Hafif sedasyon sonrası yapılacak işlemden sonra, hasta kendini iyi hissettiğinde günlük yaşantısına dönebilir. Prosedür sırasında vajina aracılığıyla yumurtalıkların her birine ince bir iğne yönlendirilir. İğne üzerinde yumurtaları teker teker emen bir cihaz vardır.
5. Sperm toplama: Yumurta toplama işlemiyle eş zamanlı olarak sperm toplama işlemi de yapılmalıdır. Sperm numunesi mastürbasyon yoluyla alınır ve dölleme işlemine hazırlanır. Dondurulmuş sperm kullanılacaksa çözülme yöntemleri uygulanır.
6. Döllenme: Toplanan yumurtalar laboratuvara alınır ve daha sonra döllenmeye hazırlamak için kültür ortamına yerleştirilir. Sperm ve yumurtalar, döllenmenin gerçekleşeceği bir çanak içerisine konulur. Mikroenjeksiyon yöntemi kullanılacaksa, spermler deneyimli bir embriyolog tarafından seçilir ve çok hassas mikroskobik kontrol altında, yumurtalara sperm enjekte edilir.
7. Embriyo gelişimi: Yumurta ve sperm, insan vücudunun sıcaklığını taklit etmek için 37 derecedeki inkübatörlere yerleştirilir. Ertesi gün döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek için yumurtalar incelenir.
8. Embriyo transferi: Embriyo transferi basit bir günlük cerrahi işlemdir ve genellikle yumurta toplama işleminden beş gün sonra gerçekleşir. Embriyolar rahim ağzından geçen çok ince bir kateter aracılığıyla rahime ulaştırılır.
9. Hamilelik testi: Embriyo transferinden iki hafta sonra bir kan testi yaptırılması için randevu alınmalıdır. Bazı durumlarda kanama olsa dahi hamilelik mevcuttur. Bu nedenle adet kanaması veya herhangi bir başka kanama mevcutsa da hamilelik testi yaptırılmalıdır. Tedavi sürecinde verilen hormon ilaçları nedeniyle idrarla yapılan hamilelik testleri genellikle yanlış sonuç verebilmektedir. En güvenilir yöntem olan kan testinden sonra durum değerlendirmesi yapılır. Hamilelik testi pozitif ise ultrason taraması da yapılabilir.

Tüp Bebek Tedavisi Kaç Gün Sürer?

Bir tüp bebek döngüsünün en başından hamilelik testine kadar olan süreç; genellikle 4 ile 6 hafta arasında tamamlanmaktadır. Tüp bebek tedavisinin süresini belirleyen en önemli faktör yumurtalıklardan daha fazla verim alabilmek adına yapılan ilaç kullanım protokolüdür.

Tüp Bebek Tedavisinin Yan Etkileri Var Mıdır?

Tüm ilaçlar ve tıbbi prosedürlerde olduğu gibi, tüp bebekte de bazı yan etkiler oluşabilmektedir. Yan etkilerin birçoğu kullanılan ilaçların ve uygulanan cerrahi prosedürlerin bir sonucudur.
Tedavi sırasında şişkinlik, kasılma, göğüslerde hassasiyet, ruh hali değişmeleri, baş ağrısı, ilaçlara alerjik reaksiyon, kanama ve enfeksiyon görülebilir. Bu tür problemler görüldüğünde mutlaka uzman doktora bildirilmelidir.

Tüp Bebek Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Tüp bebek tedavisinin amacı; sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesidir. Bu olasılığı arttırmak adına tedavi görecek bireylerin dikkat etmesi gereken bazı hususlar mevcuttur. Tüp bebek tedavisi görecek olan kadın ve erkeğin ideal vücut ağırlığında olması çok önemlidir. Aşırı kilo hem yumurta hem de sperm fonksiyonlarını bozmaktadır. Ayrıca sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkların da başarı şansını önemli ölçüde azalttığı bilinmektedir. Kafein tüketimi de tedavinin gidişatını olumsuz olarak etkileyebileceği için, kahve içme alışkanlığı azaltılmalı veya tamamen bırakılmalıdır. Sağlıklı beslenme, düzenli yaşam tarzı ve pozitif düşünme başarı şansını artıracaktır.